Sexta, Março 29, 2024
Total visitors: 766366

Governu seidauk bele halo kalkulasaun diak ida ba kuantidade aimoruk ne’ebe presiza kada tinan, tanba laiha lista diario husi ospitais sira kona ba kuantidade no items aimoruk ne’ebe uza ona.

Governu labele kalkula ba kuantidade aimoruk ba tinan ida nian, kuandu laiha lista diario husi ospitais kona ba items aimoruk ne’ebe uza ona.

Ministra Saude, Maria do Ceo Sarmento Pina da Costa rekonese katak problema aimoruk sai problema klasiku ministeirio nian ne’ebe seidauk bele rezolve to’o agora.  

Nia dehan, durante ne’e pesoal saude sira pasa reseitas ba paseintes maibe la halo registu, entaun susar atu halo kalkulasaun ida lolos ba iha aimoruk ne’ebe presiza. 

“Dadus laiha, susar ba ita atu halo kalkulasaun lolos, ita kalkula mais, aimoruk barak sei sunu no ita kalkula menus hamosu stok out ba aimoruk,” nia preokupa bainhira halo audiensia publika ho membrus parlamentu iha Parlamentu, Dili.  

Alende ne’e, nia dehan difikuldade seluk mak falta rekursu humanus iha fasilidade saude liu –liu farmasistas, tanba realidade cleaner sira mak ajuda emfermeiru/a sira fahe aimoruk ba pasiente lor-loron.

Nia informa, tinan kotuk governu sunu aimoruk container hat hamutuk items 47 ho valor osan hamutuk $300 mil resin tanba prazu liu ona. 

Nia dehan, aimoruk hirak ne’e sosa iha tinan 2013 -2014 no aimoruk doasaun balun husi agensia Global Fund no UNICEF. 

Nia hatutan, aimoruk hirak ne’ebe sunu barak liu aimoruk antibiotika inklui ampixillin no seluk tan, tanba mediku sira la uza ona aimoruk sira ne’e atu halo tratamentu. 

Iha tinan 2015, governu estabelese sistema online ida iha saude munisipio Baucau no Dili hodi kontrola uzus aimoruk lor-loron iha fasilidade saude, maibe iha Baucau agora la funsiona ona tanba problema internet. 

Iha parte seluk, Prezidente Komisaun F (saude, edukasaun, kultura, veteranus e igualidade jeneru), Virgilio da Costa Hornai hateten aimoruk items balun sosa no doasaun husi agensia internasional sira barak la tuir situasaun moras ne’ebe Timor iha. 

Servisu importante ida, mak nia dehan pesoal saude sira tenke halo jestaun ba uzus aimoruk iha kada fasilidade saude, ajuda governu hodi halo kalkulasaun ba uzus aimoruk ne’ebe lolos, nune’e bele halo kompras. 

“Ita tenke iha database ida atu ita bele halo kalkulasaun ba kompras aimoruk tuir ita nia nesesidade, ne’e mak sira tenke halo,” nia hateten.

Kona ba aimoruk kontainer hat ne’ebe atu sunu, nia husu atu halo investigasaun ida klean ba aimoruk sira ne’e no fo sai ba publiku, tanba aimoruk hirak ne’e sosa ho osan bo’ot. 

Nia mos husu ba ekipa Servisu Autonomo Medikamentus e Ekipamentus Saude (SAMES), atu servisu ho honestu, sosa duni aimoruk sira ne’ebe presiza.