FRETILIN: Governu Minoria Ne’e Dezafiu Bo’ot

Bankada Frente Revo-lucionaria de Timor–Leste Independente (FRETILIN) konsidera formasuan VII governu ho minoria konstitusional ba periodu 2017-2022 sai dezafiu bo’ot ba iha partidu politiku sira ne’ebe hetan asentu iha Parlamentu Nasional.

Prezidente da Bankada FRETILIN Francisco Miranda Branco hateten ida ne’e mak realidade ne’ebe akontese tanba povu la fo mandatu maioria ba partidu ida, maibe maioria simples.
Atu governasaun VII Governu hetan susesu, nia dehan ema hotu tenke hamutuk liu–liu partidu politiku sira hodi garante governasaun ida ne’ebe povu hakarak hodi lori moris diak ba povu.
“Se governu minoria ida ne’e la’o to’o tinan 2022, ne’e susesu ida ba povu tomak, forsa politika sira no marka istoria iha Timor–Leste liu–liu regiaun ida ne’e katak governu minoria mos bele ukun rai, karik ita hotu suporta,” nia hateten iha parlamentu, hafoin partisipa iha sesaun solene ba IV Legislatura.
Nia fiar katak planu governu nian no orsamentu sei pasa iha parlamentu tanba parlamentu fatin konsentrasaun ba dialogu politika, la’os fatin konfrontasaun.
Partido FRETILIN hanesan vensedor maioria simples iha elisaun parlamentar 2017-2022 ne’ebe hala’o iha fulan rua liu ba. Alende ne’e iha mos partidus hat seluk ne’ebe hetan asentu iha Parlamentu Nasional hanesan partidu CNRT, PLP, PD no KHUNTO.
Iha prosesu negosiasaun formasaun VII governu, partidu FRETILIN deside la’o ho partidu PD hodi forma governu minoria no partidu CNRT, PLP no KHUNTO sai opozisaun iha Parlamentu Nasional.
Enkuantu Prezidente organizasaun Rede Feto Timor–Leste Judit Ximenes husu membru deputada no deputado sira atu tau a’as interese nasional hodi hadia povu nia moris.
Nia dehan, iha governu anterior akontese ona governu koligasaun, nia ema labele lori governasaun entaun foti fali ema opozisaun sira hodi lidera governasaun tanba fo importansia ba povu nia moris diak.
“Agora konsensia ne’e bolu ba interese nasional, la’os interese partidu no grupos, ida ne’e mak tenke tau iha membru parlamentu sira nia neon,” nia hateten.
Nia mos sujere, atu governu minoria foti kuadrus partidus seluk hodi asegura governasaun ida ne’e tanba povu hein hela dezenvolvimentu.
Iha parte seluk, Prezidente bankada opozisaun partidu Congressu Nasional Rekonstrusaun de Timor (CNRT) Arão Noel de Jesus hatete katak desizaun husi Prezidente da Republika hodi hili partidu rua FRETILIN no Partidu Demokratiku hodi forma governu.
CNRT sei la sai opozisaun ne’ebe kontra total, maibe nia dehan ho pozisaun solusaun liu husi proposta alternativa ba desizaun sira.
“CNRT sei kontribui ba interese nasional liu–liu asuntu ne’ebe liga ba interese nasional, maibe asuntu seluk tenke diskute hodi buka solusaun, se laiha consensus, ami sei kontra buat ne’ebe la favorese ba politika interese nasional,” nia hateten.
Nia hatutan, membru parlamentu sira tuur iha parlamentu hala’o knar politika partidu nian la’os individu, maibe sei iha diskusaun ba iha desizaun sira hotu antes ba iha aprovasaun.