Sábado, Abril 20, 2024
Total visitors: 766366

Liu husi selebrasuan loron nasional feto iha tinan 2017 nian, organizasaun Rede Feto Timor –Leste ejiji ba governu atu harii estatua heroina Maria Tapo, nudar simbolu rekonesementu kontribuisaun feto nia ba luta libertasaun nasional.

Porta voz Rede Feto, Laura Abrantes hateten governu halo ona esforsu lubuk ida hodi valoriza feto sira nia luta.

Porta voz Rede Feto, Laura Abrantes hateten governu halo ona esforsu lubuk ida hodi valoriza feto sira nia luta hanesan aprova loron 3 fulan Novembru nudar loron nasional feto no apoiu hakerek livru.
Alende ne’e, governu mos fo ona rekonesementu ba feto sira liu husi pensaun no kondekorasaun, maibe valorizasaun liu husi harii monumentu ba heroina sira seidauk.
“Ita haree, iha sidade laran no munisipios balun iha ona monumentu, loos ita nia ulun nain sira ne’ebe mate ona sira mak mata dalan, maibe iha mos inan feto sira ne’ebe fo apoiu sira entaun sira mos presiza monumentu especial liu –liu heroina Maria Tapo no Rosa Muki,” nia hateten liu husi konferensia imprensa iha sede Rede Feto Kaikoli, Dili.
Nia dehan, movimentu feto sei kontinua halo advokasia ba iha VII governu hodi tau iha konsiderasaun atu hahi no fo homenajen ba feto (Maria Tapo) ne’ebe rekonese ona iha lei.
Nia informa, tema selebrasaun loron nasional feto tinan ida ne’e mak “valoriza feto nia luta hodi kontribui ba dezenvolvimentu nasional” hanesan meus advokasia ida ba governu atu valorize feto sira nia luta, liu –liu harii monumentu ba heroina Maria Tapo.
Saudoza Maria Tapo hetan tiru husi inimigu military Indonesia (TNI) bainhira saudoza ho nia feto maluk sira lori hahan ba nia kaben Moises Vicente nia abrigu. Iha dalan ba abrigu saudoza ho nia ekipa hasoru inimigu no inimigu tiru mate saudoza nia maun Sina Mau ne’ebe akompania sira.
Ho laran triste no aten brani, saudoza Maria Tapo foti kilat mauzer husi nia maun nia liman tiru malu ho inimigu TNI, maibe Saudoza Maria Tapo hetan tiru husi inimigu no hakotu iis iha area entre Genggot no Belgu Fronteira Maliana, iha loron 3 fulan Novembru 1975.
Entretantu, Sekretaria Estado Igualidade Jeneru e Inklusaun Sosial (SEIGIS), Laura Menezes Lopes hateten governu halo buat barak ona hodi valorize feto sira nia luta, maibe balun seidauk hanesan harii monumentu.
“Iha prosesu nia laran governu sei la haluhan, tanba liu husi heroina sira nia luta mak ohin ita bele hetan ukun rasik aan no moris iha pais livre hodi hala’o dezenvolvimentu,” nia hateten
Iha oportunidade ne’e, nia husu ba feto jerasaun foun sira no sobrevivente sira atu hanoin nafatin sakrifisio no luta heroina sira nian atu kontribui ho responsabilidade ba prosesu dezenvolvimentu iha setor hotu.
Iha parte seluk, Xefe Departamentu Protesaun no Promosaun Direitu Feto husi Ministerio Solidaridade Sosial (MSS), Maria Jose Reis hateten hanoin ida ne’e tau ona iha Planu Asaun Nasional 1325 kona ba feto iha paz no seguransa, tanba ne’e governu iha obrigasaun atu tau iha konsiderasaun hodi implementa.
“Valorizasaun no rekonesementu partisipasaun feto luta nain sira nian ba iha luta libertasaun nasional ida mak liu husi harii statua (monumentu) no tau naran ba fatin istoriku sira,” nia hateten.
Nia dehan, servisu ne’ebe sira halo ona mak servisu hamutuk ho organizasaun feto sira hodi fo asistensia no akompaniamentu ba iha feto sobrevivente krime passadu sira atu hetan tratamentu saude no hakbi’it sira iha ekonomia.
Hahu husi inisio to’o tinan ida ne’e, nia dehan iha feto nain 28 mil husi total veteranus/as ne’ebe tama lista aprovado hamutuk 48 mil mak hetan ona pensaun.