Agresaun Fiziku hosi Autoridade Seguransa Hasoru Sivil Ne’e Violasaun DH

Diretor Ezekutivo Assosiasaun Direitos Humanus (HAK), Manuel Monteiro hateten, alegasaun agresaun fiziku ne’ebe karik halo husi autoridade seguransa ba ema sivil sira ne’e durante ne’e, wainhira provado, ne’e violasaun ba direitos humanus.

Tanba, tuir nia violasaun direitos humanus nia procedimento legal ne’e la’o oin seluk, la hanesan ho krimi bai- bain, nia todan liu tanba nia hakanek instituisaun ne’ebe nia serve ba.
Nia dehan, instituisaun tenke rekonese katak nia menbro halo sala duni tanba kontra lei no tenke prosessa nia.
“Hasai nia husi servisu hodi submete ba prosesso investigasaun,” nia hateten.
Nia hateten, prosesu tenke la’o no wainhira prova katak ema ne’e komete duni iha violasaun direitus humanus, maka ikus liu demite nia husi nia servisu.
Kazu violasaun direitus humanus barak akontese iha rai laran durante ne’e, maibe nia dehan Provedoria ba Direitus Humanus e Justisa (PDHJ) la seriu atu prosesa kazu sira ne’ebe iha.
“Entaun forsa sira abuza no hodi sira nia farda ne’e halo torturasaun ba ema sivil ho arbiru, dehan sira super ona, sira mak iha ona lei nia leten,” nia hateten.
Nia hateten, tuir prinsipio estado demokratiku nian katak ema hotu iha lei nia okos.
“Instituisaun tenke responsabiliza, tenke husu deskulpa ba vitima no tenke halo deklarasaun,” nia hateten.
Nia mos, husu ba PDHJ atu halo investigasaun klean ba kazu violasaun ba direitus humanus hotu sidadaun ne’ebe keixa ba sira, no tenke prosesa ba oin.
Alende ne’e, nia husu mos ba vitima sira atu halo keixa direitamente ba iha Ministeriu Publiku, nune’e bele halo kedas prosesu julgamentu no bainhira tribunal prova katak ema husi instituisaun ida ne’e komete duni krime violasaun direitus humanus, maka instituisaun tenke demite ema ne’e.
Nia hato’o preokupasoens ne’e relasiona ho jovens nain lima ne’ebe foin lalais ne’e hetan torturasuan husi autor membru Polisia Militar.
Entretantu, Provedor ba Direitus Humanus e Justisa (PDHJ), Silverio Pinto hateten tuir lolos membru forsa labele halo aktus hanesan ne’e ba joven sira maske sira komete krime, tenke aprezenta ba polisia hodi bele hato’o ba Ministeriu Publiku.
“Keixa hau simu ona no agora submete ona iha prosesu investigasaun, tanba ita estado demokratiku, ital abele halo tuir ita nia hakarak, ita iha prosedimentu legal nian,” nia hateten.
Tuir nia, presiza halo investigasuan klean kona ba kazu ne’e, hodi buka tuir se mak kriminozu, Polisia Militar ou jovens. “Se la’e susar atu identifika,” nia dehan.
“Hanesan autoridade seguransa, sira hatene lei barak, entaun sira mak tenke kumpri uluk lei ne’e.”