Sexta, Março 29, 2024
Total visitors: 766366

Ministerio Edukasaun (ME) la autoriza labarik ho idade tinan lima tama eskola iha Ensino Baziku Filial, ho razaun fizikamente labarik sira ne’e seidauk prontu no koresponde ho ambiente ne’ebe iha.

Diretora EBF Vila-Verde, Adelaide de.J.B.Martis hateten sira nia eskola la autoriza labarik ho tinan lima mai kraik tama ensino baziku, tanba sistema la simu atu rejista sira iha baze de dadus eskola nians.

Diretor Edukasaun munisipio Dili, Duarte Braganca hateten fizikolojiamente, ambiente ne’ebe sira atu tama ba ne’e seidauk koresponde ho sira nia idade.
“Ita labele obriga labarik ida tenke tama ona eskola hamutuk ho labarik tinan neen, ita klasifika sira ne’e hanesan alunus minoridade, ne’e labele e ida ne’e main husi regras nasional,” nia hateten, iha Comoro, Dili.
Tanba ne’e, nia dehan Ministeriu Edukasuan bandu sira labele tama direita iha ensino baziku maske sira nia edukasuan iha pre-eskolar hotu ona, tenke hein to’o kompleta tinan neen.
“Labele, tanba sistema finansa ne’e la simu atu rejista iha programa merenda eskolar, ezemplu iha Manleuana alunus barak e sistema la simu sira maske dadaun ne’e sira eskola hela, maibe numeru dadus emiss nasional la rekonese ida ne’e,”nia informa.
Nia mos, husu ba diretor eskola ensino baziku filial sira atu kumpri regras ne’ebe iha hodi labele labarik ho tinan lima, tanba fisiologikamente sira seidauk bele.
“Hanorin labarik iha pre-eskolar diferente hanorin iha eskola baziku. Iha pre-eskolar ita hanorin ho hamaus sira, kous sira bainhira tanis rumam enkuantu iha eskola baziku ida ne’e laiha ida,” nia hateten.
Entretantu Diretora Ensino Baziku Filial (EBF) Vila-Verde, Adelaide de.J.B.Martis hateten sira nia eskola la simu no la autoriza labarik ho tinan lima mai kraik tama ensino baziku, tanba sistema la simu sira atu rejista sira iha baze de dadus nian.
“Labarik ho tinan 6, 7 mak mak bele ensino baziku, tanba bele ona rejistu iha sistema baze de dadus nian e mos bele rejisto numero emis,” nia hateten.
Tamba ne’e, labarik sira ne’ebe ho idade tinan 5 mai kraik tenke tama iha eskola pre-primaria, depois de ida ne’e mak bele tama ba ensino baziku.
“Labarik tinan lima ne’e sira aprende deit kona ba halimar ho nia kolega sira, pinta, kanta e materia seluk seidauk bele,” nia dehan.
Iha parte seluk Sekretariu Nasional Rede Edukasasaun Timor-Leste Coalition for Education (TLCE), Jose Monteiro konkorda ho regras ida ne’e, tanba sira seidauk prontu atu simu lisaun sira iha eskola. “Labele obriga sira nia kakutak,”
“Hau sente ida ne’e diak, tanba labarik ne’ebe idade minoridade tenke tama uluk iha jardin infantile mak bele ba iha ensino baziku,” nia hateten.
Nia dehan, labarik tinan lima tenke tama uluk iha jardin infantile hodi prepara sira nia mentalidade ne’ebe forte antes tama ba iha ensino baziku.