Organizasoens Feto Kontinua Ejiji Kriminaliza Insestu

Movimentu feto kontinua bolu atensaun ba governu, liu-liu governu foun mai hodi bele amenda kodigu penal atu integra artigu espesifiku ida ba kriminalizasaun insestu iha rai laran.

Diretora organizasaun Asistensia Legal ba Feto no Labarik (ALFeLa), Merita Correia hateten sira halo ona advokasia no hatama ona submisaun ba iha governu ba kestaun ida ne’e, maibe seidauk iha rezultado tanba ne’e advokasia sei kontinua.
Nia dehan, Timor –Leste hanesan nasaun ne’ebe maioria populasaun relijiaun Katolika no iha kultura, tenke kriminaliza aktu amoral ida ne’e iha sosiedade ida ne’e.
Nia hateten, prosesu justisa formal liu –liu desizaun juis sira nian ba kazu insestu iha ona mudansa maibe iha kazu balun ne’ebe akontese ba feto adulto, juis balun konsidera konsentementu (hakarak ho hakarak), tanba iha kodigu penal laiha artigu ida ne’ebe kriminaliza insestu.
“Ita espera, nain ulun sira foun mai bele simu mos ita nia proposta submisaun hodi amenda kodigu penal atu tau artigu ida kriminaliza insestu,” nia esperansa.
Tanba, tuir nia la tama ema nia kakutak se oan feto ida hakarak halo relasaun seksual ho aman.
Nia informa, iha kazu insestu balun mak juis sira fo desizaun ikus tinan 30 pena prizaun, ne’e pena ne’ebe todan tebes.
Entretantu, Membru Grupo Feto Parlamentar (GMPTL), Josefa Alvares Pereira Soares hateten tuir lei insestu ne’e krime tanba laiha ona respeitu no konsiderasaun iha familia laran, ne’ebe akontese ba iha minoridade sira.
Nia dehan, kestaun ne’ebe publiku kestiona mak aktu ne’ebe halo husi tiun, aman ba subrinha no oan ne’ebe ho idade adultu, tanba konsidera sira konsente ona ba relasaun ne’ebe akontese.
Alende ne’e, nia dehan iha nasaun seluk konsidera insestu hanesan konsentementu (mau sama mau), maibe Timor –Leste la premite ida ne’e.
Iha konferensia international, ema dehan ida ne’e konsentemente (mau sama mau), maibe nia dehan, iha komunidade Timor –Leste barak la aseita ida ne’e.
“Tanba ran ne’ebe iha ligasaun direita, ita labele aseita ida ne’e no tenke kriminaliza aktu insestu ne’ebe akontese iha familia laran, maske konsentemente ba malu,” nia hateten.
Nia dehan, esforsu sira ne’e hahu ona maibe seidauk remata, espera katak governu foun no parlamentu foun mai bele haree kesaun ida ne’e.
Ministeriu Saude ho parseirus halo avaliasaun ba servisu atendementu saude publiku nian ba tinan lima nia laran.