Trabalhador Feto Hamutuk 128 Mak Servisu Iha Korea

Xefe Departementu Empregu Exterior iha Sekretariadu Estadu Joventude e Trabalho SEJT), Belarmino da Cruz hateten total trabalhador feto ne’ebe daduan ne’e servisu iha Korea du Sul hamutuk 128, sira servisu iha area agrilkultura no fabrika.

Iha area peska nian ,nia dehan desde tinan 2009 to’o agora seidauk iha feto ida mak servisu iha area ida ne’e, tanba servisu iha tasi ne’e todan duni.
“Feto sira ne’ebe servisu ona iha Korea hahu husi 2009 to’o agora ne’e hamutuk 128, sira servisu iha area fabrika feto 55, agrikultura 73,” nia hateten, iha Dili.
Maibe, nia hateten iha tinan 2018 ne’e governu Korea du Sul la fo kuota atu Timor oan ba servisu iha area agrikultura, tinan ne’e laiha.
“Tinan ida ne’e sira la fo kuota ida ne’e ba ita, ne’ebe tinan ida ne’e area agrikultura laiha,” nia informa.
Alende ne’e, nia hateten tinan ida ne’e sei halo balansu entre feto ho mane ne’ebe sei ba servisu iha Korea, tanba sira iha direitu ne’ebe hanesan hodi asesu ba formasaun lian Korea.
“Husu alin feto sira prepara aan atu tuir formasaun lian Korea, atu nune’e bele liu iha selesaun ne’ebe mak sei mai,” nia husu.
Entretantu Diretora Movimento Feto Foinsa’e ( MOFFE), Yasinta Luijinha hateten ida ne’e kontribuisaun ne’ebe diak alende fo benefisiu ba sira nia aan, maibe mos ba estadu.
“Sira hetan osan ho rendimento ne’ebe mak fo benifisio ba sira nian aan rasik no familia e fo mos kontribuisaun ba estado,” nia hateten.
Maibe nia mos husu ba governu, atu toma atensaun kona ba implementasaun lei do trabalho nian liu-liu haree ba sira nia seguransa durante servisu iha ne’eba.
“Ita haree katak violensia sexual, violasaun ne’ebe mak akontese husi patraun ba sira, obriga sira serviso todan, presiza haree mos kestaun sira hanesan ne’e,” nia sujere.
Nia hateten, feto maluk barak mak husik sira nia familia hodi ba servisu iha ema nian rain tanba situasuan ekonomia mak obriga sira maske dalabarak sira mos hasoru problema oi-oin.
Nia espera, katak governu nafatin fo oportunidade ba feto maluk sira atu servisu iha ema nia rain,maibe tenke garante sira nia seguransa durante servisu iha ne’eba.
“Bai-bain ema halo tratamento ba feto ne’e, sira haree katak feto ne’e fraku, laiha kapasidade , kbi’it la’ek, fo salariu ne’ebe la justu, sira tenke diskute antes ho estadu ne’ebe sei simu ita nia trabalhadora sira ne’e,” nia fo hanoin.