- Publika iha: 07 Fevereiro 2012
Fundasaun Mahein (FM) husu ba Komisaun B hosi Parlamento Nasional, mak trata asuntu Siguransa no Defeja, atu esplika klaru kazu disputa rai Naktuka, iha Distritu Oe-cusse, ba komunidade Naktuka no mos ba povu iha Timor laran tomak tanba to’o agora Governu Timor-Leste no Governu Indonesia seidauk rezolve assunitu ne’e ho adekuado.
“Se mak fo esplikasaun klaru, parlamentu Komisaun B mak halo esplikasaun klaru ba komunidade iha neba,” hateten Diretur FM, Nelson Belo, iha Balidi, Dili, semana kotuk (20/1/2012).
Diretor Belo dehan mos katak laos fo esplikasaun klaru deit ba komunidade Oe-cuse deit maibe tenki fo esplikaaun klaru mos ba povu iha Timor laran tomak para hatene.
“Mas ida ne’e laos koalia konaba ema Naktuka deit maibe ida ne’e soberanu, kuandu Militar sira tama iha neba ,ida ne’e mos viola soberanu nasaun ninian.”
Diretor Belo informa tan katak problema ne’e mak la rezolve husi nivel Jakarta, Indonesia, ho Dili, Timor-Leste, fo impaktu mos ba ligasaun Internasional entre nasaun rua ne’e.
“Fronteira hanesan ita nia identidade Nasional, kuandu ema tama iha Fronteira estraga ita nia propriedade iha fronteira, signifika katak, ita nia identidade nasional ema sama,” Diretor Belo haktuir tan.
Entertantu Prezidenti Komisaun B, PN, Deputadu Duarte Nunes, informa katak atu rezolve problema ne’e Governu Timor-Leste ho Governu Indonesia tenki konkorda ho malu.
“Se Fundasaun Mahein dehan seidauk, nia bele halo ka lae, Fundasaun bele obriga ema bele asina ka lae,” dehan Deputado Nunes.
Nia hato’o mos katak, prosesu ba kazu ne’e atu rezolve Governu Indonesia ho Governu Timor-Leste tenki tur hamutuk mak foin bele asina hodi rezolve ba problema ne’e. “Ita labele koalia iha ita nia rai, maibe o bele manda Indonesia?”
Deputado Nunes hateten mos katak prosesu kona ba Naktuka horas ne’e dadauk prosesu lao hela, maske sei parado. “To’o horas ne’e sei paradu tanba Indonesia sidauk iha desijaun atu konkorda situasaun ne’e.”
Iha parte seluk Deputado Manuel Tilman hateten katak iha tempu liuba Prezidenti da Republika rasik ba iha Kupang, Indonesia Oeste, hateten katak ita la iha mapa konaba rai ne’e tanba ne’e mak sai konplikadu tiha.
“Depois juventude intelektual husi Oecuse rasik, mak testamunha numeru um, katuas no ferik sira katak rai ne’e ita nian,” hateten Deputado Tilman.
Deputado Tilaman dehan tan deit fatuk ida ita oho malu satan ilha ida ne’ebe kikoan para atu halo uma rua tolu nia fatin.
“Hau hein katak ita sei rezolve.”
Deputado Tilman dehan mos kakak laos problema Naktuka deit maibe mos disputa Fatuk Sinai neneik sei rezolve.
