- Publika iha: 14 Novembro 2017
Pasiente (foun) nain hitu husi nain 10 ne’ebe atu halo referral ba Singapur hodi halo tratamentu, maibe ospital NUH Singapur la simu tanba Timor –Leste seidauk selu dividas ho montante $3 milaun.
Vise Ministru da Saude, Luis Lobato hateten ospital Singapur simu deit nain tolu husi nain 10 ne’ebe iha e nain tolu ne’e antes ne’e halo ona tratamentu iha ne’eba hodi kontinua halo kontrolu ba sira nia kondisaun, maibe ba pasiente foun sira la simu.
Tuir nia, transferensia moras ba rai liur la’os novidade foun ba Timor –Leste tanba ospitais nasional sei iha limitasaun liu –liu ekipamentus.
“Ami tenta hela selu dividas sira ne’e oituan-oituan hodi sira (ospitais) bele simu ita nia pasiente sira, tanba agora mos ita nia osan laiha,” nia hateten, iha Hotel Timor, Dili.
“Ita hein katak orsamentu ratifikativu ne’e bele ajuda taka dividas sira ne’e atu ita nia pasiente sira bele hetan asesu ba tratamentu.”
Nia informa, transferensia moras ba tinan ida hetan gastus kuaze $9 miloens, maibe orsamentu ne’ebe aloka dala barak la sufsiente.
Nia hatutan, relasiona ho transferensia moras ba rai liur Timor –Leste deve hela ospitais sira hanesan Ospital Sanglah Bali, Siloam Bali, NUH Singapur no IHeal Madiacal Center Malaysia ho montante $6 miloens.
Nia dehan, atu rezolve situasaun ida ne’e governu iha ona planu atu halo investimentu ba iha ospital nasional, intermus ekipamentus atu fasilita professional saude sira fo atendimentu ba pasiente sira, tanba governu emprega ona espesialista barak husi estrangeirus.
Iha parte seluk, Diretor Ezekutivu FONGTIL Arsenio Pereira hateten ospitais sira ne’e buka lukru, e governu tenke halo komunikasaun ne’ebe diak ho ospitais sira hodi sira simu pasiente.
“Governu iha responsabilidade atu selu maske dividas ida ne’e husi govenru anterior nia tempu, nune’e labele prejudika fali ba pasiente sira,” nia hateten.
Nia dehan, ospitais sira mos tenke fo prioridade ba kondisaun pasiente sira nian, labele rejeita ho razaun dividas, tanba sira iha ona akordu ho governu Timor –Leste.
Antes ne’e, Diretor Ezekutivu Ospital Nasional Guido Valadares (HNGV) Jose Antonio hateten numeru transferensia moras ba rai liur kada tinan aumenta bei-beik, tanba ospital nasional sei menus ekipamentus atu fo atendimentu.
Nia informa, iha tinan 2015 konsege halo referral ba pasiente nain 147 ba estrangeiru no numeru ida ne’e sa’e ba 160 iha tinan 2016. Tinan ida ne’e (2017) husi Janeiro to’o Otubru haruka ona pasiente nain 246.
Nia dehan, oras ne’e dadaun sira halo hela identifikasaun ba iha ekipamentus diagnostiku sira atu halo planu aprovizionamentu hodi fornese fasilita servisu medikus nian.
Alende ne’e, sira mos iha ona planu integradu manutensaun ba iha ekipamentus mediku nian ne’ebe hetan apoiu husi parseirus.