Sexta, Março 29, 2024
Total visitors: 766366

Kordenador Forsa-Tarefa ba Prevensaun no Mitigasaun Surtu Covid-19, iha sala situasaun Centru Integradu Gestão de Crise (CIGC), Doutor Rui Maria de Araújo informa hahu loron 23 Febreiru tinan 2021, Timor-Leste tama fali ba faze alerta 3 ou fase metigasaun, ne’ebe aplika iha teritorio tomak tanba numeru kazu konfirmadu aumenta, no kazu sira ne’e konsideradu transmisaun lokal.

Kordenador Forsa-Tarefa ba Prevensaun no Mitigasaun Surtu Covid-19, iha sala situasaun Centru Integradu Gestão de Crise (CIGC), Doutor Rui Maria de Araújo informa hahu loron 23 Febreiru tinan 2021, Timor-Leste tama fali ba faze alerta 3 ou fase metigasaun, ne’ebe aplika iha teritorio tomak tanba numeru kazu konfirmadu aumenta, no kazu sira ne’e konsideradu transmisaun lokal.

Nia salienta alerta metigasaun aplika ba teritorio tomak, maibe tuir rezolusaun governu numeru 4 no 5 hateten sanitaria aplika deit ba munisipio Covalima, Bobonaro tanba ne’e sasan no ema ne’ebe atu tama sai munisipio rua ne’e tenke hetan autorizasaun husi sala situsaun.

“Kazu konfirmadu foun aumenta rua tan, nafatin husi Aldeia Klauhalek, suku Belulik leten, postu Administrativu Fatumean, Munisipio Covalima. Sira nain rua ne’e membru familia husi kazu konfirmadu ne’ebe anunsia ona hodiseik,” nia hateten liu husi konferensia imprensa iha sala situasaun CCD, Dili.

Nia dehan kazu konfirmadu sira ne’e, barak liu asintomatiku katak la hatudu sintomas no balun iha sintomas, maibe kondisaun estavel hela tanba ne’e ekipa vijilansia halo ona evakuasaun mai iha sala izolamentu Vera Cruz, Dili, atu hetan akompanhamentu husi profesional saúde sira.

Nia hateten kazu sira ne’e hatudu prova katak iha ona transmisaun lokal husi possivelmente kazu importadu klandestinamente husi populasaun ne’ebe tama sai fronteira.

Nia hatutan ekipa vijilansia ho ekipa laboratoriu no ekipa sentru saúde Fatumea nafatin halo rastreiu ka foti amostra husi ema ne’ebe iha kontaktu besik ho sira ne’ebe afetado.

Nia esplika transmisaun lokal signifika iha kazu importadu ruma ne’ebe hada’et ona moras ne’e ba ema ne’ebe hela iha rai laran, no la halo viajen. No transmisaun komunitaria signifika ema ne’e positivu, la iha istoria viajen, no la iha istoria kontaktu ho ema ruma ne’ebe halo viajen.

Iha oportunidade ne’e, nia apela ba populasaun suku Fatumea atu labele paniku, maibe tur hakmatek iha ida-ida nia fatin atu ekipa saúde buka tuir kontaktu foti amostra hodi submete ba teste.

Tuir dadus comulativu Covid-19, iha loron 24 Febreiru tinan 2021, hatudu katak total kazu ativu iha sala izolamentu hamutuk nain 21 inklui kazu foun rua, no sidadaun ne’ebe iha kuarentina hamutuk 289 tanba ohin sidadaun balun fila husi Australia.

Iha loron 30 fulan Junho tinan 2020, governu deside encera sala situasaun, no delega kompetensia sala situasaun Centro Integrado de Gestão de Crises (CIGC) ba Ministerio da Saúde tanba momentu ne’eba livre husi Covid-19.

Iha parte seluk, pontu vocal Forum Organizasaun Non Govermentál Timor-Leste (FONGTIL), Bendito Amaral Barros hateten atividade edukasaun promosaun saúde no swab massal iha munisipio Covalima lao ho diak, no identifika ona kazu konfirmadu iha postu Fatumea.

Nia dehan movimentu ema nian iha munisipio Covalima menus, no atividade eskola para hotu, maibe konsensia komunidade sira nian kona ba protokolu preventiva Covid-19 sei menus tanba komunidade sira sei halibur halu iha bairo, no la uza maskara.

“Rendimentu ne’ebe negosiante sira hetan tun tanba antes lockdown kada loron sira hetan netik $1 to’o $1.50, maibe depois lockdown loro ida sira hetan deit 0,40 centavus ou 0,50 centavus, no sasan sira mos labele tama ona,” nia hateten.

Nia dehan iha munisipio Covalima, Polisia Nasional Timor-Leste hamosu siklu seguransa tolu maka ida seguransa abastada katak kontrolu halao husi membru polisia no forsa ne’ebe servisu iha frontera, no rua seguransa aproxima ne’e halao husi entidade hotu ho meus aproximasaun, ikus liu seguransa emediata ne’e halao husi autoridade lokal no Ofisial Polisia Suku (OPS) atu identifika sidadaun tama ilegal bele submete ba iha kuarantina.