MAP Aloka $2 Milhoens Ba Atividade Hasa’e Produsaun Kafe

Ministru Agrikultura no Peskas (MAP), Pedro dos Reis hateten orsamentu ratifikativu tinan 2022, governu aloka $2 milhoens resin ba atividade rehabilitasaun no expansaun ba hodi hasa’e produsaun kafe, ne’ebe tun ba beibeik tanba kafe tuan ona.

“Ita iha ona orsamentu ratifikativu ne’ebe aprovadu ona atu halo atividade tesi kafe tuan sira, kuda fali kafe no kuda mos aihoris sira para iha kondisaun atu prepara ba futuru kuda kafe hodi hasa’e kuantidade no hadia kualidade. Kuantidade kafe tun tanba kafe sira ne’e tuan hotu ona,” nia hateten hafoin partisipa iha serimonia lansamentu ba Asesmentu Merkadu no Relatoriu Monitorizasaun Presu, ne’ebe halao husi MAP servisu hamutuk ho Ministeriu Finansas no WFP, iha Salaun enkontru City 8 Manleuana, Dili.

Nia dehan normalmente kafe hektar ida hetan kafe hun 1,666, maibe atividade rehabilitasaun halo numeru ki’ik ho kalkulasaun kafe hun ida tesi ho kustu 0,21 centavus.

Nia konsente presu kafe iha merkadu ladun diak kompara ho produtu seluk hanesan maek, maibe kafe hanesan produtu uniku ne’ebe lori timor nia naran iha mundu tanba organiku.

Iha parte seluk, Vice Presidente Asosiasaun Kafe Timor, Afonso de Olivera hateten kada tinan produsaun kafe maximu 6 ate 9 mil tonelada deit tanba kafe tuan hotu oan la halo rehabilitasaun.

Nia dehan durante ne’e sira halo promosaun intermus kualidade kafe no ema iha rai seluk gosta kafe no hatene Timor liu husi kafe ne’ebe sira konsumu.

“Ami hanesan asosiasaun ami hatene kualidade no halo promosaun ba kualidade, entau sosa nain sira simu ita nia kafe hakarak tan, maibe ita nia kafe la to’o, ne’e mak preokupasaun bo’ot ne’ebe ita enfrenta,” nia hateten.

Nia hateten nasaun produsaun kafe bo’ot iha mundu mak Brazil no Vietnam tanba ne’e kafe nia folin sira mak determina. Timor-Leste iha vantajen bo’ot nasaun ki’ik no produsaun ki’ik, maibe kafe Timor organiku tanba ne’e importante asegura organiku, kualidade no aumenta produsaun mak merkadu sei bo’ot.

Nia preokupa governu lahalo intervensaun ba presu kafe organiku Timor nian, iha posibilidade agrikultor kafe sira sei tesi hotu kafe no kuda fali produtu seluk ne’ebe folin diak hanesan maek.