Diretór Ezekutivu PREMATIL, Ego Lemos rekomenda ba Estadu atu kriminaliza asaun iresponsabilidade hanesan tesi ai, sunu ailaran no oho animal fuik sira tanba asaun sira-ne’e sai fator prinsipal kontribui ba akontese mudansa klimátika, ne’ebé kauza ba problema barak iha mundu inklui Timor-Leste.

Diretór Ezekutivu PREMATIL, Ego Lemos rekomenda ba Estadu atu kriminaliza asaun iresponsabilidade hanesan tesi ai, sunu ailaran no oho animal fuik sira.

Nia dehan governu tenke investe makas ba atividade sira konservasaun rekursu bee no rai, liu-liu fo formasaun téknika ba joventude sira no komunidade sira atu kuda aihoris, halo debo infiltra bee ba rai okos no halo barajen hodi akapta udan been.

“Ami-nia rekomendasaun mak ita presiza apoia formasaun tékniku ba foinsa’e sira no komunidade atu konserva bee no rai, kuda aihoris ne’ebé fó benefisiu oioin, reforsa tara bandu hodi proteje bee matan no aihoris sira, no kriminaliza asaun sunu, tesi no oho balada fuik sira,” nia hateten bainhira sai oradór iha dialogu nasionál ba selebrasaun loron mundial aihan ho tema nasionál “Konserva Bee no Aihan Nutritivu ba Ema Hotu,” iha CCD Kaikoli, Díli.

Nia hateten papél animal nia ba kuda aihoris, kuida rekursu bee no ambiente, liu-liu animal tuna, manu fuik no karau timor. Tuna hanesan bee nain tanba tuna mak haki’ak bee tenke proteje sira, manu fuik sira mak kuda ailaran sira no karau timor sira mak kria debo ki’ik sira hodi filtra bee ba rai okos, tanba ne’e tenke proteje sira.

Nia informa durante hala’o atividade konservasaun bee matan, konsege hamoris bee matan 300 resin iha teritorio tomak no konvense komunidade 500 resin kontinua halo atividade konservasaun bee.

Iha parte seluk, Ministru Agrikultura, Pecuária, Pescas no Floresta, Marcos da Cruz rekoñese numeru guarda floresta la sufisiente atu kontrola área hotu-hotu tanba ne’e husu konsiénsia komunidade nian atu kontribui proteje no konserva ambiente.

“Númeru guarda floresta oituan tanba ne’e ha’u apelu ba populasaun hotu ita sai konsumedór ba floresta, entau ita mos tenke sai protetór ba floresta, tanba nia benefisiu la’ós ba ema ida de’it ba ema hotu. Entaun ema hotu nia responsabilidade hodi proteje ita-nia aihoris sira,” nia apela.

Nia hateten governu reforsa ona servisu guarda floresta nian no fó orientasaun atu sira hala’o servisu ho profesionalismu, liu-liu kontrolu másimu iha área protejidu sira atu evita ema tesi ai no sunu ailaran.