- Publika iha: 29 Maio 2024
Responsavel Postu Saúde Suku Fahinehan iha Postu Administrativu Fatuberliu, Musipiu Manufahi, Partera Manuela Fernandes hateten, durante ne’e identifika ema nain haat mak rejistu hetan moras tuberkuloze hamutuk na'in haat (4) iha postu saúde Fahinehan.
Nia dehan, ema sira-ne’e mak hetan moras Tuberkuloze (TBC) no sira ne’ebé postu saúde Fahinehan identifika ne’e maioria ema ho idade idozu sira, tanba ne’e sira-ne’e agora tuir hela programa ne’ebé oferese husi Ministériu Saúde.
“Moras ne’e akontese ba ema katuas no ferik sira mak barak liu, tanba ita hatene katak moras iha foho ne’e maioria moris ho agrikultór, entaun katuas no ferik sira ne’e halo servisu makas liu no fuma tabaku makas, entaun bele hetan moras ne’e.
Durante ami identifika moras (TBC) ne’e ba ema na'in 4, maibé sira na'in 4 ne’e agora dadaun tuir ona programa no ita nafatin kontinua halo tratamentu ba sira seluk,” nia dehan iha postu saúde Fahinehan via-telefone.
Nia husu ba inan-aman sira ne’ebé mak hetan sintomas hanesan me'ar tasak no dala ruma ho raan, hirus matan moras sente kolen, isin manas no kosar iha kalan la iha vontade atu han no halo isin tun makaas, tenke hakbesik lalais ba halo tratamentu atu nune’e bele hatene moras ne’e, labele hein to grave tiha mak ba buka halo tratamentu.
Iha parte seluk, Xefe Suku Fahinehan, Eugenio Manuel Araujo Costa Amaral hateten, inan-aman sira ne'ebé moras TBC ne’e tanba impaktu mai husi halo servisu makas hanesan to’os nain.
“Inan-aman sira ne’ebé mak moras TBC ne’e, tanba ita hatene katak sira ne’ebé hela iha foho ou área rurál ne’e maioria moris hanesan agrikultór, tanba ne’e sira servisu makas, no ita mós hatene katak inan aman sira ne’e bain hira servisu ne’e tenke fuma tabaku timor, ida ne’e maioria, entaun moras TBC ne’e bele kona sira lalais,” nia dehan.
Nia hatutan, di'ak tanba inan-aman sira ne’e tuir hotu programa, tanba ne’e sira bele kontrola sira-nia moras no hemu ai-moruk, ne’e dala ruma to’o fulan 8 balu to’o tinan, ida ne’e di'ak, tanba ne’e husu ba parte relevante liuliu Ministériu Saúde atu nafatin tau matan ba moras ba inan no aman sira-ne’e atu sira bele rekupera lalais husi moras ne’e.