- Publika iha: 16 Outubro 2021
Kordenadora Fatin Hakmatek Dili, Iha Organizasaun Psychosocial Recovery and Development In East Timor (PRADET), Luisa Marçal hateten iha fulan Setembru tinan 2021, sira simu vitima Violensia Bazea ba Jeneru (VBJ) no violensia domestika nain 40, signifika numeru kazu aumenta a’as kada fulan tanba kazu sempre liu nain 30 to’o 40 resin.
Nia dehan vitima sira ne’e mai ho tipu kazu oioin hanesan violensia domestika fisiku, psikolojiku, violensia seksual, kazu violasaun seksual ba minoridade no kazu violensia publiku.
“Total vitima iha fulan Setembru mai iha ne’e hodi hetan atendimentu hamutuk 40, kompostu husi feto nain 37 no mane nain 3. No husi sira ne’e nain 35 mak ami halo ezaminasaun no nain 2 seluk lae,” nia hateten iha servisu fatin.
Nia hateten violensia hasoru feto no labarik feto sira aumenta a’as tanba kada fulan sira simu vitima liu nain 40 ba leten ho kazu ne’ebe grave hanesan violensia seksual no insestu.
Nia informa hafoin simu atendimentu iha fatin hakmatek, vitima nain 10 sira refere ba uma entrada no uma mahon sira hodi hein prosesu kazu iha tribunal tanba la seguru hela iha uma.
Entertantu, Diretora Organizasaun Feto Hadomi Familia, Martina Da Silva lamenta ho servisu protesaun ba vitima violensia bazea ba jeneru sira iha munisipiu tanba munisipiu barak laiha fatin hakmatek no uma mahon atu fo protesaun ba vitima sira.
“Iha akontesementu ida iha munisipiu Aileu, bainhria inan no oan feto hetan atakasaun violensia fisiku. Momentu ne’eba sira husu ajuda Rede Feto hau liga direita ba polisia, maibe laiha fatin atu rai inan no oan ne’e,” nia hateten.
Nia dehan kazu violensia hasoru feto no labarik akontese iha munisipiu hotu tantu iha urbanu no rural sira tanba ne’e governu presiza kria espasu sira hodi fo protesaun ba vitima sira iha situasaun difisil.
Iha parte seluk, Presidente Grupo Mulher Parlamentar Timor-Leste (GMPTL), Deputada Lidia Norberta rekonhese servisu protesaun ba vitima sira seidauk maximu tanba sira rasik identifika funsionariu publiku balun oferese sira nia fatin ba vitima sira hodi hela.
“Uma mahon nia estabelesmentu la sufisiente no seidauk atinji munisipiu hotu, ne’e preokupasaun ne’ebe ami aseita,” nia hateten
Nia hateten iha kazu ida ne’ebe sira akompanha akontese iha postu administrativu Maubesi Munisipiu Ainaro, vitima tenke hela iha pontu vocal servisu sosial sira nia uma hodi hein transporta ba uma mahon Salele munisipiu Covalima.