- Publika iha: 09 Outubro 2023
Presidente Asosiasaun Feto Jurista Timor-Leste, Ediana Castela hateten asosiasaun nia papel atu fo kapasitasaun ba membru jurista sira, liu-liu formasaun kona-ba lingua portugues atu sira iha abilidade komprende hodi intrepreta lei sira ne’ebe maioria iha versaun portugues.

Nia dehan titlu lisensiatura direitu temi fasil, maibe atu halao servisu difisil tebes tanba Timor-Leste iha lian ofisial rua mak Tetun no Portugues, ne’ebé maioria lei iha versaun portugues, entau susar atu intende.
“Ita koalia kona-ba lei kodigu penal, kodigu prosesu penal, kodigu sivil no kodigu prosesu sivil laos versaun tetun deit ho versaun rua. Hau koalia ida ne’e tanba ita nia feto jurista sira balun susar atu intende, liu-liu iha lingua,” nia hateten iha ambitu enkontru kona-ba Feto iha Kareira Legal-Dezafiu Haforsa no Kontribuisaun sira haforsa feo no labarik feto sira iha setór justisa, iha Hotel Timor, Dili.
Nia hateten kareira juiza, prokurador no defensor obriga tenke komprende lingua portugues atu intrepreta lei sira tanba iha pratika julgamentu sira ho lian tetun.
Nia hatutan papel sira nian mak buka parseiru hodi apoia atividade formasauns sira, liu-liu kursu lingua portugues ba feto jurista sira atu alende iha abilidade tekniku sira mos intende diak lei sira ne’ebé vigora iha rai laran.
Iha parte seluk, Diretora Organizasaun Asistensia Legal ba Feto no Labarik (ALFeLa), Marcelina Amaral hateten sira nia papel apoia kliente sira, liu-liu feto no labarik sira ne’ebé hetan violénsia atu hetan justisa.
Nia dehan kada fulan sira atende kazu foun maximu 50 resin, signifika tinan ida bele akompaña kazu 600 resin.
“ALFeLa nia misaun ami hakarak ajuda feto no labarik feto sira ne’ebé hasoru kualker krime hanesan violensia domestika, abuzu seksual, violasaun seksual, abuzu seksual ba minor, insestu. La fasil vitima insestu atu deklara lolos nia ne’e vitima ba nia familia sira aman rasik, naan rasik, tiu rasik no avo rasik,” nia hateten.
Nia hateten esperensia kliente sira barak lahatene no la komprende lei sira, prosesu justisa no lahatene knar prokurador, juisa no defensor sira nian tanba ne’e sira tenke esplika ba kliente sira atu intende hodi kopera hamutuk hetan justisa.