AIFAESA: Folin Foos Iha Merkadu Kapital Dili Sei Normal

Diretur Departamentu Operasional Autoridade Inspesaun no Feskalizasaun Atividade Ekonomika no Sanitaria (AIFAESA), Gabriel da Costa hateten folin foos iha merkadu nasional sei normal tanba tuir dekretu lei no 29/2011 konaba presu justu folin nesesidade bazika liu 10% maka krime.

Nia salienta sira mos halo ona observasaun no verifikasaun iha kompania distributor foos hat iha rai laran, hare katak kompania sira garantia stok foos sufisiente no disponivel hela iha rai laran.

“Ita hare kios no loja sira ne’ebe faan foos, sira sosa foos husi distributor sira ho presu $11, 50, sira faan fali $13,50 ou $14. Entau folin normal hela iha sidade Dili, maibe iha munisipio ho aplikasaun serka sanitaria maka sei fo impaktu ba folin bele sa’e tanba ita mos labele ba to’o iha ne’eba,” nia hateten via telephone.

Nia dehan inspector sira labele ba to’o iha munisipio atu halo kontrolu iha merkadu, maibe sira kordena ho autoridade sira atu identifika empreza ne’ebe hasa’e folin nesesidade bazika, no bainhira serka sanitaria termina ona sira bele tun hodi halo prosesu hasoru empreza refere tanba aktu ne’e krime.

Nia informa, munisipio ne’ebe sira simu keixa husi komunidade katak folin foos sa’e makas mak Covalima tanba implikasaun serka sanitaria fulan kotuk, no munisipio Ermera no Liquisa mos.

Nia informa distributor foos hat nia planu kada fulan sira sei hatama foos ho kuantidade diferente, balun 10.000 toneladas, 7.000 toneladas, no 5.000 toneladas tanba ne’e sei laiha problema ho foos.

Entretantu, Xefe Suku Kaikoli, Hipolito Marques hateten situasaun ida ne’e lori konsekuensia bo’ot ba ekonomia rai laran no moris diak povu nian tanba rendimentu menus no kustu vida sa’e, liu-liu presu nesesidade bazika sira kada loron aumenta.

“Razaun sa’e ita nia sasan husi liur mai mos selu taxa karun, entau emprezario sira mos faan karun. Ita la fo sala kompania sira tanba ita nia estado mos husu taxa karun. Hau lori osan $10 ba sosa modo iha Aileu mai faan fali hetan $10, ne’e hau bulak,” nia hateten.

Nia dehan folin foos saka 25 kg uluk $11, 50 agora sa’e ona ba $15, hare ba kapasidade ekonomia komunidade nian sei difisil atu hetan aihan iha familia.