Diretora Ezekutiva Servisu Autonom Medikamentu no Ekipamentu Saúde (SAMES), Santana Martins hateten sira aloka tan orsamentu ho montante $160,000 hodi sosa tan silindru oxigenio medida bo’ot 1,000 no medida ki’ik 500 inklui ekipamentu sira ho kategoria urgente atu bele antisipa responde ba situasaun extraordinario sira ne’ebe mosu relasiona ho surtu Covid-19.

Diretora Ezekutiva Servisu Autonom Medikamentu no Ekipamentu Saúde (SAMES), Santana Martins hateten sira aloka tan orsamentu ho montante $160,000 hodi sosa tan silindru oxigenio medida bo’ot 1,000 no medida ki’ik 500 inklui ekipamentu sira ho kategoria urgente atu bele antisipa responde ba situasaun extraordinario sira ne’ebe mosu relasiona ho surtu Covid-19.

Nia salienta sira iha ona 800 silindru, no tinan kotuk 2020, sosa tan 500 atu ense fila fali oxigenio hodi distribui fasilidade saúde sira, maibe ho situasaun evolusaun surtu Covid-19 iha rai laran iha posibilidade hasoru problema tanba ne’e sira tenke aselera.

“Ami analiza ona katak iha posibilidade sei iha problema bo’ot entau ezersisio ne’ebe ami halo maka iha kontratu tinan ne’e, ami preve 36,000 silindru oxigenio entaun nesesidade aumenta makas ita bele uza dadaun, maibe akontese situasaun extraordinariu ne’e ita labele sukat,” nia hateten iha servisu fatin Kampung Alor, Dili.

Nia dehan iha situasaun normal utilizasaun oxigenio kada tinan la to’o 30,000, maximu liu to’o deit 25,000 silindrus tanba ne’e laiha problema, maibe iha situasaun sira grave hanesan nasaun seluk utilizasaun bele makas.

Nia hatutan ekipa ministerio da saúde halo ona asesmentu ba utilizasaun oxigenio iha situasaun grave tanba ne’e sira rekomenda atu kada sala izolamentu ba kazu moderadu no grave tenke estabelese centru oxigenio atu bele responde lalais.

Nia informa sira iha kontratu ho kompanha nasional CARLO DAME, no kompanha internasional DAYCO Industrial hodi hatama oxigenio ba SAMES atu bele distribui ba fasilidade saúde sira.

Iha parte seluk, Diretur Jeral Servisu Koperativu, iha Ministerio da Saúde, Marçelo Amaral hateten sira sei halo ajustamentu ba orsamentu sira hodi fo prioridade ba kestaun sira ne’ebe krusial iha situasaun agora, ne’ebe evolusaun kazu aumenta signifikante hanesan akomodasaun no medikamentu inklui ekipamentu mediku nian.

Nia dehan dadaun ne’e total izolamentu iha munisipio Dili maka izolamentu Hotel Novu Horizonte, Tasi Tolu, SK Hotel ba kazu lizeiru, no izolamentu Vera Cruz ba kazu moderadu, izolamentu Lahane ba kazu grave. Alende ne’e iha munisipiu sira seluk mos iha izolamentu atu akomoda kazu lizeiru sira.

“Situasaun agora ita prioridade liu maka ba hahan, akomodasaun no aimoruk ne’ebe presiza. Ita mos informa nafatin ba ita nia parseiru sira. Kazu ne’e aumenta makas liu tan ekipa sira hare fali fatin publiku sira, liu-liu bele explora liu tan eskola barak, stadiu atu bele akomoda ema barak” nia hateten.

Nia dehan governu liu husi Centru Integradu Gestão Crize no liña minsiteriu sira halo esforsu makas atu kria kondisaun sira no preparasaun sira hodi responde ba propagasaun Covid-19 iha rai laran.