- Publika iha: 17 Outubro 2023
Xefe Departamentu Emerjénsia, iha Hospitál Nacional Guido Valadares (HNGV) Interinu, Doutór Nelson Vilar Caldas informa pasiente sira ne’ebé tama iha sala emerjénsia husu alta pedidu fila ba uma barak liu mak pasiente sira mai ho kazu tohar.

Nia dehan durante ne’e iha pasiente ne’ebé mai ho tohar husi munisípiu sira, governu gasta osan bo’ot hodi tula sira iha aviaun lori mai hospitál nasionál atu hetan tratamentu ne’ebé di’ak. Maibé ikus mai barak lakohi halo intervensaun operasaun husu alta fila ba uma prefere tratamentu tradisionál.
“Sira iha direitu ba ida-ne’e, ita labele limita sira-nia direitu, tanba sira hakarak lori ba tradisionál. Bainhira ladiak sira lori fali mai ospitál ita simu nafatin, maibé barak liu sira ne’ebé fila mai ho komplikasaun no infesaun tenke tesi,” nia hateten iha servisu fatin Bidau, Díli.
Nia hateten la’ós kazu tohar hotu-hotu tenke halo operasaun, maibé kazu sira ne’ebé tohar ruin ses malu do’ok no nakloke presiza halo intervensaun operasaun tanba risku ba infesaun
Nia enkoraja komunidade iha teritóriu tomak fó fiar ba médiku espesialista nasionál sira, tanba espesialista aumenta barak ona no iha esperiénsia atu atende kazu sira tohar.
Iha parte seluk, Reprezentante Organizasaun Mundial Saúde (OMS), iha Timor-Leste, Doutor Arvind Mathur hateten sira servisu hamutuk ho Ministériu Saúde no HNGV inklui ospitál referal sira fó formasaun no treinamentu ba profisionál saúde sira iha sala emerjénsia atu hasa’e sira-nia abilidade hodi responde ba kazu sira emerjénsia.
Nia dehan númeru pasiente husu alta pedidu barak, karik tanba sira sente kondisaun la nesesáriu ona hela iha ospitál, bele situasaun ne’ebé ospitál sira enfrenta limitasaun fasilidade no kama la motiva pasiente hela iha ospitál hodi simu tratamentu.
“Hau hakarak apela ba paseinte sira no ema hotu katak ita nia mediku, enfermeiru no tekniku aliadu sira ne’e treinadu, entaun husu ita bo’ot sira tau fiar ba ita bo’ot sira-nia médiku sira, tanba durante ne’e sira halo servisu di’ak tebes ho profesionál,” nia hateten.
Nia hateten OMS iha komitmentu kontinua servisu hamutuk ho Ministériu Saúde atu hasa’e protidaun fasilidade saúde sira hotu, liu-liu f’o formasaun kontinua ba profesionál saúde sira atu hasa’e sira-nia abilidade hodi responde ba kazu sira emerjénsia.