Sexta, Maio 03, 2024
Total visitors: 766366

Iha Sabado 12 Novembru iha Sydney, Australia, serimonia emosional ida halao iha ai-hun figus nia okos iha kampus Universidade Universidade NSW (New South Wales), Australia, atu komemora memoria estudante internasional Kamal Bamadhaj no juventude Timoroan ne’ebe mate iha trajedia Massakre Santa Cruz vinte anos liu ba.
Kamal moris iha Malasia no nudar sidadaun mundu nian. Ni empenhu nudar estudante aktivista kona ba assuntu direitua humanus hahu molok iha ba estuda iha Universidade NSW iha 1990 no nia liu hosi Yogyakarta no Bandung, no Indonesia, iha ne’ebe nia partisipa ho estudantes no tos-nain sira kona ba movimentus justisa sosial no iha tinan ne’e duni ina mai Timor-Leste.
Iha hahu tinan 1991, Kamal la dun interesse ona kona ba nia estudus iha Eskola Lei no senti katak mudansa iha situasaun direitus umanus sei la akontese liu hosi sistema legal nune nia muda nia estudus ba historia no politika Sudeste Asia. Iha nia segundu anu universidade Kamal hahu partisipa iha Kampanha Timor Talks ne’ebe hahu hosi Timoroan sira hela iha Portugal no desidi atu assisti vizita (ne’ebe to ikus la akontese) Delegasaun Parlamentar Portugal nian ba Timor-Leste iha 1991 atu hare’e ho matan situasaun iha rai laran.
Nudar testemunha ida kona ba tiru no massacre iha Semiterio Santa Cruz, Kamal fai target ba forsas militares no seguransa Indonesia. Kamal konsegue duni halai hafoin hasai fotografias balun no iha tempu neba nia fila ba nia hotel wainhira trek military ida para nia. Sira tiru nia no husik nia atu mate iha estrada ninin. Ambulansia Cruz Vermelha ne’ebe lori Kamal ba hospital sira duni la bele heal iha ne’eba. Saida mak akontese ba Kamal iha hospital military seidauk hatene lolos maibe dokumentus historikus kona ba sira ne’ebe sobrevive hafoin tiru iha semiteriu depois massacre tiha iha hospital no mate ruin juventude Timoroan ne’ebe mate hanesan Kamal sei la hatene iha ne’ebe to’o ohin loron.
Kamal mate fulan ida molok nia aniversariu 21 anos moris.
Iha semana kotuk komunidade Dili nian komemora loron trajiku ne’e [12 Novembru], no Timoroan sira iha Sydney halibur malu iha solidariedade nia laran no estudantes internasional atu hanoin fila hika ba importansia eventu ida ne’e ba Timor nia historia and atu fahe memorias kona sira hotu ne’ebe lakon iha Santa Cruz ho lilin no tais, reza no harohan ho Tetun.
Grupu Estudantes Timoroan iha Sydney fo honra ba sobrevivented 12 Novembru no hato’o tribute ba Kamal, hanesan Gregorio da Cunha Saldanha hanoin nia, “heroi no martir ba kauza direitus humanus.”


KAMAL  BAMADHAJ  1970–1991
Poeta, Ativista, Heroi no Martir, Massakre Dili
ITA SEI NUNKA HALUHA