- Publika iha: 18 Janeiro 2019
Sekretario Nasional rede edukasaun Timor-Leste Coalition for Education (TLCE), Jose Monteiro husu Ministerio Edukasaun, Joventude no Desportu (MEJD) tenke halo formasaun ba profesores ne’ebe hanorin iha edukasaun inkluzivu kona ba lian jestual.
Nia hateten, Ministerio Edukasaun tenke tau prioridade ba edukasuan inkluzivu liu-liu alende formasaun kona ba lian jestual, mos kona ba letra braile ba defisientes matan hodi bele introduz siensia ba sira.
“Profesores tenke iha kapasidade atu introdus oinsa mak uza metodo hodi hanorin ita nia estudante sira ho difisiensia matan,” nia hateten, iha Dili.
Nia dehan, ezemplu nia difisiente matan saida mak profesores halo hodi introdus kona ba letra braile oinsa uza lingua jestual ba ema ho difisiente tilun.
“To’o agora Ministerio Edukasaun seidauk halo formasaun ida ne’ebe espesifiku kona ba lian jestual, ita Timor agora lian jestual ne’e sei uza metodo Filipina nian, metodo ita nia rasik seidauk iha,” nia dehan.
Entaun, nia dehan governu tenke iha uluk politika ida kona ba lingua jestual ne’e, fo formasaun ba profesores hodi bele introdus material ba estudante difisiente sira.
“To’o agora ita seidauk iha formasaun espesifiku kona ba lian jetsual ba profesor sira, ministerio edukasaun rasik seidauk halo ida ne’e, profesores sira hanorin iha eskola ne’e ho sira nia maneira rasik,” nia dehan.
Entretanto Xefe Departamento Edukasaun Inkluzivo Jose Monteiro, hateten sira nia politika ba 2019 ne’e sira sei halo formasaun ba profesres ne’ebe hanorin edukasaun inkluzivo kona ba lian jestual no mos letra braile.
“Tinan ida ne’e ami sei halo ba munisipio hat hanesan Manatuto, Lospalos, Ermera no Ainaro, halo formasaun ba lian jestual iha tinan ida ne’e,” nia dehan.
Nia dehan, politika lian jestual ne’ebe mak sira uza formasaun ne’e, sira adapta husi Indonezia tanba treinador ne’ebe mak hanorin ne’e mai husi Indonesia.
Nia dehan, total profesores ne’ebe mak hanorin iha edukasaun inkluzivo ne’e hamutuk nain 70 iha Timor e ida ne’e sei minimo tebes.