Sábado, Maio 04, 2024
Total visitors: 766366

Reprezentante Ajénsia Fundu Nasoens Unidas Populasaun (UNFPA), iha Timor-Leste, Pressia Arifin-Cabo hateten UNFPA servisu hamutuk ho Universidade KHON KAEN, Tailándia ho apoia Ajénsia Dezenvolvimentu Internasionál Tailándia (TICA) halo avaliasaun ba eskola superiór tolu Universidade Nacional Timor Lorosa’e (UNTL), Instituto Superior de Cristal, no Instituto de Ciência da Saúde, ne’ebé iha departamentu parteira, identifika kurríkulu ne’ebé implementa iha eskola tolu refere la hanesan no rasio entre instrutor klinika no estudante laiha balansu, katak ema ida akompaña estudante na’in 34 prátika iha laboratóriu.

Reprezentante Ajénsia Fundu Nasoens Unidas Populasaun (UNFPA), iha Timor-Leste, Pressia Arifin-Cabo hateten UNFPA servisu hamutuk ho Universidade KHON KAEN, Tailándia ho apoia Ajénsia Dezenvolvimentu Internasionál Tailándia (TICA) halo avaliasaun ba eskola superiór tolu Universidade Nacional Timor Lorosa’e (UNTL), Instituto Superior de Cristal, no Instituto de Ciência da Saúde, ne’ebé iha departamentu parteira, identifika kurríkulu ne’ebé implementa iha eskola tolu refere la hanesan.

Nia dehan objetivu avaliasaun ne’e atu identifika problema, ne’ebé bele mellora hodi garante eskola sira-ne’e prodús parteira sira ne’ebé ho kualidade aas no kompetente halo servisu salva inan sira.

“Iha loron hirak ne’e UNFPA servisu hamutuk ho delegasaun TICA halo esforsu bo’ot ida atu haree ba asuntu hotu ne’ebé liga ho ensinu parteira nian iha Timor-Leste, nune’e ita bele mellora kualidade edukasaun. Hadia kualidade ita-nia forsa traballu sira-ne’e, sai ami-nia prioridade ida hodi dudu prosesu hotu hodi redús mortalidade inan husi 195/100,000 inan partu ba 70/100,000, entaun esforsu ida atu reforsa kapasidade fornesedór kuidadu saúde sira iha Timor-Leste,” nia hateten liuhusi konferénsia imprensa ne’ebé hala’o iha salaun Kofi Anan UN Campaun Kaikoli, Díli.

Nia hateten atu hadia kualidade edukasaun ba parteira sira mak tenke uniformiza kurríkulu ho padraun internasionál, hasa’e númeru instrutór kliniku sira atu akompaña estudante sira prátika no garante disponibilidade fasilidade no ekipamentu sira iha laboratóriu aprendizajen atu ajuda estudante sira prátika.

Nia hatutan UNFPA iha komitmentu atu apoia governu, liu-liu Ministériu Saúde no Ministériu Ensino Superior, Arte no Kultura (MESSK) inklui universidade sira no Asosiasaun Parteira Timor-Leste atu dezenvolve kurríkulu ba departamentu parteira ho standarte ne’ebé aas. No kontinua apoia ekipamentu prátika ba laboratóriu aprendizajen ba eskola tolu ne’e.

Entretantu, Diretór Nasionál Rekursu Humanu, iha Ministériu Saúde, Agusto Pinto agradese ba UNFPA no delegasaun husi TICA no espera ekipa bele halo aprezentasaun sira-nian relatóriu ba ministériu rua no universidade sira atu bele toma konsiderasaun.

“Pasu tuir mai, bainhira rezultadu UNFPA no TICA sei halo aprezentasaun ba Ministériu Saúde no MESSK inklui universidade tolu ne’e atu sira hatene kona-ba dokumentu ne’e no halo desizaun,” nia hateten.

Iha parte seluk, Ministru Adidu ba Kooperasaun Ajénsia Internasionál Tailándia, Lieutenant Sorawud Preededilok hateten ekipa sei fila fali halo preparasaun ba relatóriu pre-elemináriu atu bele aprezenta ba TICA no UNPFA-Timor-Leste hamutuk ho governu buka solusaun ba problema sira ne’ebé identifika ona hodi mellora kualidade edukasaun ba parteira sira.

“Saida mak TICA hakarak haree iha futuru mak ami prontu nafatin atu apoia UNFPA atu haree ba programa hotu ne’ebé sai kestaun prioridade iha Timor-Leste,” nia hateten.

Nia hateten kooperasaun bilaterál Tailándia ho Timor-Leste, hahú iha tinan 2001, ne’ebé teknikamente hahú iha tinan 2022. Kooperasaun bilaterál ne’e, bolu Tailándia Internasionál Post Graduate, sira investe ona purvolta millaun $2.9 dolar amerika hodi fó bolsu estudu ba timoroan hamutuk 619, iha área saúde, agrikultura, edukasaun no vokasional.

Nia hatutan iha tinan 2022, governu Tailándia mós realiza atividade kuda has oan 10,000 iha área Metinaro, Díli no anúnsiu tan bolsu estudu 20 ba Timoroan.