Sexta, Abril 26, 2024
Total visitors: 766366

Rezultado monitorizasaun no avaliasaun servisu iha tinan 2017 nian, hatudu katak implementasaun programa Servisu Integradu Saude Komunitaria (SISCa) iha area remotas barak mak la tuir ona guia ga matadalan ne’ebe iha, tanba atividade balun la hala’o.

Implementasuan programa saude na familia barak mak latuir guia ne’ebe iha, tuir rezultadu monitorizasuan no avaliasaun tinan 2017 nian.

Xefe Departamentu Monitorizasaun e Avaliasaun iha Ministerio da Saude (MdS), Carlito Correia Freitas hateten funsionamentu programa SISCa iha sukus la’o diak, maibe atividade barak la hala’o ona hanesan atividade edukasaun promosaun saude.
“Programa SISCa funsiona hela, maibe barak mak halai sees husi matadalan,” nia hateten iha salaun Ministerio da Saude Palacio da Sinzas, Dili.
Tuir matadalan ne’ebe iha, nia dehan implementasaun SISCa tenke iha meja neen (6,) ne’ebe kompostu husi meja registu, tratamentu, nutrisaun, saude inan ho oan, saude ambiental inklui edukasaun promosaun saude.
Maibe, nia dehan meja ne’ebe funsiona diak mak meja registu, konsulta, nutrisaun no saude inan ho oan, enkuantu meja rua seluk hanesan saude ambiental no edukasaun promosaun saude la funsiona.
SISCa, mak programa servisu integradu saude komunitaria ne’ebe dezenvolve husi eis Ministru da Saude doutor Nelson Martins, ho objetivu atu lori asistensia kuidadus saude primaria ba komunidade no familia inklui kolekta dadus kompletu populasaun nian liu –liu labarik no inan isin rua sira.
Programa SISCa ne’e rasik lansa iha tinan 2008, ho total postu hamutuk 602 ne’ebe estabelesidu iha area remota sira iha munisipio hotu.
Entretantu, Xefe Sentru Saude Comoro Abel dos Santos hateten meja rua ne’ebe la funsiona (saude ambiental no edukasaun), tanba falta rekursu humanu atu hala’o atividade ne’e.
Nia dehan, durante ne’e sira utilize ekipa Promotor Saude Familia (PSF) hodi hala’o servisu ida ne’e, maibe sira balun la ativu ona.
“Ita nia rekursu ba saude ambiental laiha no PSF sira ne’e la permanente, ida seluk mak sira nunka hetan formasaun ruma,” nia hateten.
Alende ne’e, nia dehan problema seluk mak orsamentu atu fasilita servisu sira ne’e iha komunidade sempre tarde, liu –liu transporte.
Agora dadaun, nia hateten sira iha postu SISCa hat mak hanesan Postu Maslidun, Fomentu II no Beto Tasi no ida seluk tan, ne’ebe sira halo atividade SISCa kada fulan no visita familia.
Iha parte seluk, Diretora Saude Munisipio Dili Agustinha Seguerado rekonese katak iha terenu la halo kolokasaun meja ne’ebe organizadu tuir matadalan ne’ebe iha, tanba dala ruma meja mak laiha, e atividades la’o.
“La’o tuir kondisaun bairo ne’ebe indika hanesan postu SISCa, tanba iha fatin balun apoia kadeira no meja sira ne’e supporta husi autoridade,” nia hateten
Nia hatutan, postu SISCa iha Munisipio Dili ne’ebe antes ne’e iha 31, agora tun ona ba 18 postu tanba suku barak mak iha ona fasilidade saude (postu saude).