SEPS Husu Komunidade Tenke Kuidado An Iha Tempo Udan

Sekretario Estado Protesaun Sivil (SEPS) husu ba komunidade ne’ebe hela iha fatin risku ba dezastre naturais inklui iha mota no foho lolon, tenke kuidado an iha tempo udan tanba bainhira udan, sempre mosu inundasaun no mos rai monu no bele rezulta ema lakon vida.

SEPS Joaquin Gusmao hateten, mask fatin risku atu hetan dezastre identifikadu tiha ona, komunidade sira mak la iha konsiensia nafatin okupa area sira refere.

“Fatin sira hanesan mota Comoro, Becora, no mota Maloa nune’e mos foho lolon iha Kampung Baru, ne’e ita marka ona no bando. Komunidade hela, tanba ne’e risku,” nia hateten.

Nia dehan, governo halo ona sosializasaun ba komunidade sira ne’ebe mak okupa iha area risku sira e’e konaba oinsa atu hado’ok an, no moris livre husi dezastre naturais maibe komunidade sira la iha konsiensia hodi hela nafatin, no katak bainhira udan bo’ot akontese inundasaun, ka rai monu, rezulta uma estragos, no ema mate, depois komunidade fo sala ba governo.

“Ita nafatin husu ba komunidade sira ne’ebe mak la iha konsiensia, no kuntinua hela iha area risku sira, bainhira iha tempo udan tenke kuidado an atu nune’e labele akontese tan hanesan akontesimento sira ne’ebe mak liu ona,” SEPS Gusmao husu.

Nia dehan ba komunidade sira ne’ebe mak hela iha fatin risku sira ba dezastre naturais ne’e, dadaun ne’e governo labele halo atuasaun tanba seidauk iha baze legal ruma.
Aleinde ne’e nia dehan, dadaun ne’e SEPS kopera ona ho organizasaun internasional no embaixada sira iha Timor-Leste atu serviso hamutuk hodi halo antisipasaun no prevensaun ba dezastre naturais tanba besik ona tempo udan.

Xefe Suku Bairro Pite, Joao Baptista da Costa Belo hateten, iha suku refere durante ne’e iha uma 8 mak besik liu iha mota ninin, no iha tempo udan komunidade sira sente la seguro tanba tauk mota sobu.

“Uma 8 ne’ebe mak besik mota ne’e kuaze tinan 7 ona. Governo mos mai marka ona katak sira labele hela iha fatin refere tanba risku ba dezastre, maibe ita nia komunidade sira lakoi husik fatin refere tanba la iha kbit hodi konstrui uma foun,” Xefe Suku Belo hateten iha knar fatin.

Nia dehan, komunidade sira ne’ebe mak hela besik mota, no balun hela iha foho lolon ne’e perigozo tebes ba dezastre naturais tanba dezastre sira ne’e akontesimento ida ne’ebe mak derepente ka la bele espera.

“Hanesan lideransa maximo iha suku ida ne’e, nafatin apela ba komunidade ne’ebe mak nia rezidensia besik mota matan, moris neon nain no kuidadu labarik sira iha tempo udan,” nia apela.

Tanba ne’e nia dehan, akontesimento dezastre naturais sira ne’ebe mak liu ona ne’e, ema barak mak sai ona vitima tanba ne’e tenke kuidado no hadok an husi risku hirak ne’e.