Hari Eskola Foun Tenke Iha Populasaun Eskolar Atus Ba Leten

Diretor Jeral iha Ministeriu Edukasaun, Joventude no Desportu (MEJD), Antoninho Pires hateten atu harii eskola foun ida iha fatin ida, tenke iha populasaun eskolar 100 ba leten, tuir rekejitos ministeriu nian.

Alende ne’e, nia hateten kriteriu atu hari eskola foun ne’e nia esensial liu mak tenke hatene uluk nia estatutu ne’e, publiku ka privadu.
Nia dehan, nia estatuto eskola publika mak governu bele harii, kuando privado, tenke iha estatuto rasik, se se mak bele, organizasaun, asosaisaun ka fundasaun ruma.
“Tenke iha nia rain rasik, iha nia professores depois iha rekursus rasik tantu finanseiros ho rekursus humanos,materias tenke aprezenta depois estado bele fo apoio, ne’e rekejitos jeral,” nia dehan.
Nia dehan, atu harii eskola foun tenke haree ba nia komunidade eskolar , fatin ne’ebe mak polupasaun estudante barak tenke aprezenta dados konkretos para depois bele haree.
“Atu harii eskola foun, tenke iha komunidade eskolar ne’e maximo atus ida ba leten, kuado la to’o labele hari ne’e tuir rekejitos ne’ebe mak ministeiro edukasaun,” nia dehan.
Tanba ne’e, nia dehan, eskola foun ida atu hamrik tenke prienxe rekizitu husi Ministerio Edukasaun nian, tenke depende ba natureza eskola nian, tenke aprezenta dadus konkretu.
Entretantu Sekretario Nasional rede edukasaun Timor-Leste Coalition for Education (TLCE) Jose Monteiro reforsa katak harii eskola foun tenke bazea ba total estudante hira mak bele hari eskola foun iha komunidade nia le’et.
“Kuandu iha ona eskola ensino baziku maibe estudante la’o do’ok husi hela fatin ba eskola no iha hela fatin ne’e estudante barak, ida ne’e sai hanesan kriteria ida atu loke eskola foun,” nia dehan.
Ezemplo, nia dehan hanesan iha Dare, Eskola Ensino Baziku Sentral Balibar nian, eskola filial bele loke iha Laulara, maibe tenke haree ba komunidade eskolar, tenke prienxe rekizito, “la’os ita harii deit depois numeru estudante iha deit 20 ka 30, ida ne’e labele,”.
Maibe nia dehan, kriterio ne’ebe mak importante atu loke eskola foun ne’e mak total estudante no professores ho mos rekursu seluk, tanba eskola ne’ebe mak loke ona nafatin kestiona kona ba fasilidade la diak no menus profesores.