Segunda, Abril 29, 2024
Total visitors: 766366

Iha ámbitu selebrasaun loron mundial ba moras mental, ne’ebé monu iha loron 10 fulan Outubru tinan 2023, Xefe departamentu Psikiatria, iha Hospital Nacional Guido Valadares (HNGV), Díli, Doutór Boaventura José da Costa rekomenda ba governu da-sia fó prioridade hasa’e númeru médiku psiquiatra nasionál, psicologia klínika no harii infrastrutura própriu ba kuidadu saúde mental tanba númeru pasiente barak laiha fatin próprio atu akumula pasiente hotu.

Xefe departamentu Psikiatria, iha Hospital Nacional Guido Valadares (HNGV), Díli, Doutór Boaventura José da Costa rekomenda ba governu da-sia fó prioridade hasa’e númeru médiku psiquiatra nasionál, psicologia klínika no harii infrastrutura própriu ba kuidadu saúde mental.

Nia dehan atualmente Timor-Leste, foin iha médiku espesialista mental nasionál foin na’in rua no psicologia klínika na’in ida de’it, ne’ebé konsetra iha sentru acute care ospital nasionál, Díli.

“Rekursu umanu mak ita presiza duni médiku espesialista no ita-nia psikologista mós ita presiza, entaun ita tenke tau prioridade ba rekursu umanu, tanba agora ita iha timor oan na’in rua ho apoia médiku espesialista Cubanu ida hamutuk ho psikologista klínika na’in ida,” nia hateten iha servisu fatin Bidau, Díli.

Nia hateten tema selebrasaun loron mundial saúde mental tinan 2023, mak saúde mental direitu umanu universal, signifika bolu atensaun ba governu atu kria fasilidade sira atu garantia ema hotu ne’ebé iha problema mental iha asesu ba tratamentu kuidadu saúde ne’ebé kualidade ho dignu.

Nia hatutan iha períodu fulan Jullu até Setembru tinan 2023, sala konsulta ambulatóriu ba moras mental iha ospital nasionál, rejista pasiente ho problema mental hamutuk 531 no sira-ne’e maioria ho idade reprodutiva katak idade tinan 15 até 49.

Nia haktuir konsulta kada loron simu kliente hamutuk na’in 20 resin, ne’ebé mai ho problema stress, depresaun no skizofrenia tanba problema família no ekonomia.

Nia informa tratamentu ne’ebé sira oferese ba kliente sira mak konseling, psikoterapia no tratamentu medikamentu hanesan kliente mai ho sikosis fó aimoruk antisikosis no depresaun fó aimoruk antidepresi.

Iha parte seluk, Presidente Autoridade Munisípiu Díli, Guilhermina Filomena Saldanha Ribeiro preokupa ema ho moras mental barak abandona husi família no hela iha dalan ibun sira, tanba seidauk iha fatin própriu atu akumula ema hotu hodi hetan tratamentu saúde.

Nia dehan iha selebrasaun loron sidade Díli ba dala 254, iha tinan 2023, sira realiza atividade agrasaun fundu hodi apoia klínika ba moras mental nian, tanba tuir dadus kliente sira barak liu husi munisípiu Díli.

“Ita haree ita-nia ema sira barbarak, liu-liu ita-nia maluk feto sira ne’ebé mak moras mental iha dalan, entau ho fasilidade sira-ne’e ita bele rezolve buat balun. Tanba mós husi dadus ne’ebé koordenadór klínika fó hatudu ,barak liu komunidade Díli, entaun Díli iha responsabilidade atu ajuda netik buat balun hodi hakmaan klínika nia servisu,” nia hateten.

Nia hateten klínika São João de Deus, loke tan klínika ba moras mental ida iha Díli ho kuartu ualu hodi fó atendimentu kuidadu saúde mental ba kliente sira iha Díli, tanba durante ne’e kliente hotu refere ba klínika iha Laclubar, Munisípiu Manatuto.