Prezidente Foun Lu-Olo Kongratula Povu Timor-Leste

Prezidente foun Francisco Guterres Lu-Olo kongratula povu Timor-Leste ne’ebe fo ona konfiansa ba nia liu husi sira nia votu hodi sai prezidente da republika ba periodu 2017 to’o 2022.

“Hau kontente ba ida ne’e e parabens ba povu tomak,” nia kongratula, iha Sede Sentral Fretilin, Dili.

Hanesan iha nia slogan “Sai Prezidente ba Povu Tomak”, Lu-Olo sei kumpri tuir slogan ida ne’e iha nia mandatu durante tinan lima mai ne’e.

“Hau sei sai prezidente ba povu Timor –Leste tomak, ita Timor oan hotu  tenke servisu hamutuk  hodi dezenovle ita nia rai,” nia hateten.

Lu-Olo hanesan kandaditu ida husi kandidatu nain walu  ne’ebe konkore iha elisaun prezidensial iha loron 20 fulan Marsu ne’e. 

Iha elisaun ne’e Lu-Olo hetan votus barak liu 57, 1% hodi lori nia ba tuur iha Palacio Aitarak laran.

Iha mos kandidatu nain hitu seluk mak Antonio da Conçeicão ho votu 32,5%, Jose Luis Guterres 2,6%, Jose Neves Sama Larua 2,3%, Luis Tilman 2,2%, Antonio Maher Lopes 1,8%, Amorin Vieira 0,8% no Maria Angela Freitas 0,8%. 

Antes ne’e Lu-Olo konkore ona iha elisaun presidensial tinan 2006 no tinan 2012, maibe la pasa tanba hetan votos minoria husi povu. 

Lu-Olo hetan apoia husi partidus bo’ot rua; partidu Fretilin (nia rasik sai prezidente) no partidu Congresu Nasional Rekonstrusaun Timor (CNRT) ne’ebe lidera husi lider kharismatiku  no presidente primeiru Timor –Leste depois indepedencia Xanana Gusmao ba nia prosesu kandidatura iha elisaun prezidensial tinan ne’e.

Entretantu Prezidente Komisaun Nasional Elisaun (CNE), Alcino Barris hatete antes anunsiu ofisialmente, halo uluk apuramentu nasional durante loron tolu depois entrega ba iha Tribunal Rekursu hodi halo validasaun juridiku. 

“Rezultadu provizoriu povu hatene ona katak see mak eleitu, maibe tanba elisaun ne’e iha nia prinsipiu ne’ebe estabelese ona iha lei, entaun tenke kumpri regras hodi asegura rezultadu ne’ebe definitivu,” nia hateten. 

Alende ne’e, nia mos informa katak total votu reklamasaun ne’ebe CNE simu hamutuk 230 resin no presiza atu verifika ho didiak.

Nia hatete, prosesu apuramentu halo manualmente, hahu husi sentru votasaun mai munisipio no ikus liu iha nasional ne’ebe hala’o husi komisariu no tekniku sira CNE nian ne’ebe superviziona husi fiskais kandidatu sira no observador nasional no internasional sira. 

Enkuantu iha dia 30 Marsu, Tribunal Rekursu ofisialmente anunsiu rezultadu elisaun prezidensial ba publiku, katak Francisco Guterres Lu-Olo sai prezidente foun ba periodu 2017 to’o 2022.

Enkuantu activista direitu humanu Jose Luis Oliveira husu  ba prezidente eleitu atu kumpri kompromisiu sira ne’ebe hato’o ona ba povu durante tempu kampanha. 

Nia mos, husu prezidente da republika foun atu halo negosiasaun ho entidade estado tomak hodi kumpri leis ne’ebe vigora iha rai laran, ne’e kompetensia presidente nian atu halo.

Biografia prezidente foun Francisco Guterres Lu-Olo

Francisco “Lu-Olo” Guterres, 62, husi postu administrativu Ossu munisipiu Viqueque, nia hanesan eis gerilheiru ba independensia rai doben ida ne’e.

Iha fulan Julhu 2001, nia eleitu sai prezidente Partidu Fretilin to’o agora. Nia mos hanesan primeiru prezidente Parlamentu Nasional Timor-Leste depois de independensia husi tinan 2002-2007.

Lu-Olo konkore iha elisaun prezidensial iha 2007 no 2012, maibe nia lakon iha periodu ne’eba. Nia lakon husi Jose Ramos Horta iha 2007 no Taur Matan Ruak iha 2012.

Kampanha elisaun prezidensial Lu- Olo nian iha 2017 hetan suporta maka’as husi partidus politiku Fretilin no CNRT ne’ebe estabelese husi eis primeiru ministru no  lider aswa’in Xanana Gusmao.

Lu-Olo mak hanesan kandidatu prezindente ne’ebe hetan votus maioria iha primeira ronde iha elisaun prezidensial 2017 hafoin Xanana Gusmao iha 2002.