Segunda, Abril 29, 2024
Total visitors: 766366

Xefe Planeamentu no embaixadór ba asuntu defisiénsia, iha Ministeriu Transporte no Komunikasaun (MTK), Marçal Pinto hateten orsamentu jerál estadu tinan 2024, hetan alokasaun ho montante $135,222 ba projeitu instalasaun sinais sonorous iha sidade Dili, liu-liu estrada públiku ne’ebé identifikadu ho movimentasaun ema ho defisiénsia makas.

Xefe Planeamentu no embaixadór ba asuntu defisiénsia, iha Ministeriu Transporte no Komunikasaun (MTK), Marçal Pinto hateten orsamentu jerál estadu tinan 2024, hetan alokasaun ho montante $135,222 ba projeitu instalasaun sinais sonorous iha sidade Dili.

Nia dehan dalan públiku ne’ebé movimentu ema ho defisiénsia makas mak edifisiu Ministeriu Solidaridade Sosial no Inkluzaun (MSSI) nia oin, Palasio Governu oin, edifisiu Polisia Militar oin atu fasilita maluk defisiensia sira korta estrada ba edifisiu Asosiasaun Defisiénsia Timor-Leste (ADTL) no Sentru Formasaun Lian Koreia Becora oin no bele asesu ba sentru nasionál rehabilitasaun no edifisiu Ahisaun Comoro nian.

“Ita tau sinais tanba ita nia maluk defisiénsia sira halo movimentu makas, entau presiza tau sinais para bainhira sira atravesa husi dalan sorin ba sorin sira buti deit transporte sira para atu sira liu,” nia hateten bainhira aprezena planu orsamentu no programa MTK nian iha workshop ho tema Kria Orsamentu Bazea ba Direitu Ema ho Defisiénsia mak Pratika Diak no Justo hodi la Husik Ema Ida iha Kotuk, iha Hotel Vila Verde, Dili.

Nia hateten iha mos orsamentu $800,000 ba projetu pilotu konstrusaun sinais tranzitu ne’ebe modernizadu no digitalizadu iha area tolu mak supermerkadu lider oin parte Comoro, Aitarak –Laran no Colmera. Alende ne’e halo mos rehabilitasaun ba halt bus existente hamutuk 16 iha sidade Dili ho valór $140,000.

Nia hatutan responsabilidade governu nian, liu-liu MTK mak atu kria asesibilidade ba infrastrutura no atendimentu públiku transporte no komununikasaun nian.

Iha parte seluk, Kordenador Core Grupo Transparency Timor-Leste (CGT-TL), Sabino Fitun hateten importante tebes ba sira atu hatene planu orsamentu no programa governu nian ba asuntu defisiénsia atu sira bele halo monitorizasaun ba implementasaun programas.

Nia rekoñes durante tinan 20 resin ba independensia Timor-Leste, bazea ba politika nasionál ba ema ho defisiénsia no planu asaun nasionál hatudu iha progressu balun, maibe seidauk maximu.

“Iha progressu balun hanesan iha setór edukasaun iha ona edukasaun inkluzivu fo formasaun ba professores sira, maibe seidauk maximu. Asuntu infrastrutura nian ita hare edifisiu públiku sira maioria laiha asesibilidade, estrada no ponte la asesivel,” nia dehan.

Nia hateten ejijensia bo’ot ema ho defisiénsia nian mak asesibilidade, liu-liu eskola sira tenke asesivel, edifisiu públiku sira no estrada públiku sira atu ema ho defisiénsia bele iha asesu mesak.

“Ita nia governante sira dalabarak halo viajen ba rai liur visita no halo estudu komparativu, maibe fila mai susar atu implementa hau lahatene tanba saida,” nia preokupa.

Nia hatutan estadu Timor ratifika ona konvensaun internasionál ba direitu ema ho defisiénsia tenke konsidera ona sira nia nesesidade iha planu orsamentu no programas no asegura implementasaun.