Konsulta KAN La Kompletu Bele fo Risku ba Inan Isin Rua

Parteira Odete Amado Martins, hateten inan isin rua sira ne’ebe la halo konsulta Kuidadu Ante Natal (KAN) regular fo risku bo’ot tebes ba sira no bebe, tanba sira lahatene sira nia kondisaun saude.

Nia dehan, dala barak inan isin rua sira ho moras tensaun no anemia grave, maibe sira lahatene no ikus mai fo perigu ba sira nia vida.
“Sira mai konsulta regular parteira sira detekta karik anemia sei hasai ran haree tama iha anemia grau ida ne’ebe hodi fo tratamentu, maibe kuandu la mai impaktu barak bebe mate iha knotak, anemia grave fo risku bo’ot atu ran fakar durante partus,” nia hateten iha servisu fatin Comoro, Dili.
Nia hateten, inan sira la mai konsulta isin rua regular tanba faktor oioin, maibe barak liu preokupa ho servisu.
Nia dehan, esperiensia ne’ebe sira hetan inan balun ho nivel edukasaun ne’ebe aas no iha konesementu ne’ebe klean kona ba impaktu husi la halo konsulta regular, maibe nafatin la konsulta tanba la fo importansia.
Nia hatutan, konsulta KAN regular ne’e importante tebes ba inan sira liu –liu professional saude sira bele detekta moras ruma hanesan tensaun, anemia antes atu bele halo tratamentu.
Nia informa, la’os deit iha area rural maibe iha kapital Dili ne’ebe iha sentru saude barak mos numeru vizita inan isin rua menus tebes.
Iha parte seluk, Jestor Programa Saude Inan ho Oan iha Fundasaun Alola Macu Guterres hateten hanesan parseiru sira nafatin apoia Ministerio da Saude hodi fo edukasaun ba komunidade sira liu –liu inan sira atu utilize fasilidade saude local sira.
Nia dehan, servisu ne’ebe sira hala’o mak halo akonselhamentu no eduka inan isin rua sira kona ba importansia kuidadu ante natais, visita regular ba iha postu saude sira ne’ebe besik ou postu SISCa iha suku.
“Ami kontinua sevisu apoia Ministerio da Saude haree ba iha saude inan ho ona no nutrisaun nian,” nia hateten.
Nia hatutan, saude maternu iha mudansa tanba inan barak mak iha ona konsiensia partu iha fasilidade saude no sira ne’ebe partu iha uma bolu ona parteira sira ne’ebe treinado atu fo asistensia ba sira, maibe presiza esforsu makas tan hodi hasa’e numeru ida ne’e.
Nia hateten, sira mos iha programa ida kona ba planu partu ne’ebe ho objetivu apoia fasilidade saude local sira atu halo referral ba inan isin rua sira ba sentru saude hodi hetan partu ne’ebe mos no seguru.
Nia dehan, Fundasaun Alola hahu programa saude inan ho oan iha tinan 2003 iha munisipio 11, maibe agora redus ona ba iha munisipio 7 hanesan Ainaro, Baucau, Aileu, Oe-Cusse, Manufahi, Dili no Viqueque tanba limitasaun rekursu finanseiru.